< Terug naar vorige pagina

Project

Literatuur zonder grenzen. Een historisch-vergelijkende studie van premodern literair transnationalisme

Dit Wetenschappelijk Onderzoeksnetwerk (WOG) beoogt nieuwe inzichten te verwerven in de transnationale dimensies van premoderne literaturen via een historisch-comparatieve benadering. De term 'transnationalisme' wordt in de wetenschap gebruikt om te verwijzen naar het vermogen van sommige literaire systemen om over lokale, regionale en/of nationale gemeenschappen heen te opereren. Hoewel algemeen wordt erkend dat transnationalisme nauwelijks een exclusief modern fenomeen is, is het onderzoek naar de manifestaties ervan in de literaturen van vóór de negentiende eeuw nog beperkt. 
Dit project brengt 16 onderzoekseenheden van 13 Vlaamse en internationale universiteiten samen om een geïntegreerde, systematische en gecoördineerde benadering van premodern literair transnationalisme te ontwikkelen. We zullen vier premoderne literaire tradities behandelen die zich naast elkaar ontwikkelden, op verschillende momenten ook in nauwe wederzijdse interacties, namelijk Latijn, Byzantijns-Grieks, Arabisch en Hebreeuws-Jiddisch-Ladino. 
Dit netwerk wil deze dringende leemten in de kennis opvullen door de respectieve expertise van zijn leden te bundelen om de volgende thema's en vragen te onderzoeken:
(1) Transnationaal bewustzijn: In welke mate vertonen de vier tradities een bewustzijn van hun eigen transnationale werking? 
(2) Transnationale actoren: Welke culturele actoren bepaalden het transnationaal functioneren van de vier literaire tradities? 
(3) Transnationale esthetiek: Op welke manieren wordt het transnationale functioneren van de vier literaturen weerspiegeld binnen en gevormd door esthetische en narratieve tendensen? 
(4) Conceptueel kader: Wat zijn de centrale pijlers voor een verklarend model van premodern literair transnationalisme? 
De ambitie van het project is om een overkoepelend model te ontwikkelen dat ruimte laat voor de bijzonderheden van de vier tradities en ook de reeds bestaande maar gebrekkige modellen gebaseerd op moderne literaturen (met verwante concepten als kosmopolitisme, wereldliteratuur, globale literatuur, etc.) kritisch heroverweegt. We zullen nadenken over hoe de wetenschappelijke verkenningen een model kunnen bieden om de werking van hedendaagse transnationale literaire systemen te herbekijken, die tot nu toe voornamelijk werden gezocht in materiële en economische factoren, waardoor literair-historische factoren over het hoofd werden gezien. 
De hypothese is dat de studie van de vier groepen van hoofdvragen en -thema's zal bijdragen tot het begrip van 1) tekstuele aanwijzingen die wijzen op een bewustzijn van gedeelde literaire waarden over tijd en grenzen heen, 2) mobiliteit van actoren door fysieke overdracht van manuscripten en schoolnetwerken, en 3) bovenlokale en interlinguïstische esthetische kenmerken die worden gedeeld tussen literaire tradities over geografische en culturele grenzen heen.
Datum:1 jan 2021 →  Heden
Trefwoorden:transnationalisme, Byzantijns, Latijn, literatuur, Middeleeuwen, Arabisch, Hebreeuws-Jiddisch-Ladino
Disciplines:Literatuurwetenschappen niet elders geclassificeerd, Middeleeuwse literatuur, Griekse literatuur, Latijnse literatuur, Literaire vertaling, Arabische literatuur