De Illusie van Echt

Vooraf

In mijn oorspronkelijke onderzoeksvoorstel, ‘Through that which is seen: The Diorama & The Appeal of the Unreal’ uit oktober 2019 waarin de concentratie lag op een onderzoek naar het diorama als gesimuleerde natuur in relatie tot scherm-cultuur, stelde ik de vraag hoe deze expliciet on-interactieve driedimensionale snapshots van natuur-scènes in al hun statische stilheid toch kunnen (be)roeren. 

In het begin bewoog het onderzoek in de richting van de emotionele kwaliteiten van ‘dode dingen’, gerelateerd aan animisme. Onder invloed van verschillende bepalende breekpunten zoals gesprekken, een nadere, kritische beschouwing van het eigen werk, en de turbulentie van een virus, verschoof de nadruk van het traject naar een ander zwaartepunt.

Abstract

Iedere bewoner van elke periode in de geschiedenis had waarschijnlijk het gevoel in buitengewone tijden te leven. Maar binnen de complete reikwijdte van het menselijk bestaan hebben we nu te maken met zulke buitensporige omstandigheden die opgewekt zijn door ons gedrag in relatie tot de planeet, dat het een vergissing zou zijn om dit te negeren. In mijn eerdere werk werden deze ecologische verschuivingen al voorgespiegeld, hoewel deze tot voor kort eerder beschouwd werden als science fiction. 

Het diorama is een werktuig geworden, een manier om de artistieke poot van het onderzoek, dat zich vooral achter het glas van het computerscherm afspeelt, te plaatsen. Het diorama is ook een souvenir. Hoe ze kunnen ‘bewegen’ is nu verbonden aan het relatief nieuwe begrip ‘ecological grief’, of in een gerelateerde term ‘solastalgia’: het gevoel van existentiële onrust en vrees dat wordt opgewekt door het verlies van soorten en natuurlijke omgeving.

Het doel van het onderzoek is om manieren te vinden om met dit verlies om te gaan, en om te zoeken naar oplossingen. Terwijl we proberen ons aan te passen aan een ‘nieuw normaal’ moeten we onze oude gewoontes loslaten. Zoals we tegenwoordig zien, kan dit op veel niveaus moeilijkheden geven: zowel op politieke, economische, als op persoonlijke vlakken.

Als artistiek onderzoeker gebruik ik voorbeelden uit de kunsten, wetenschap, populaire cultuur, en mijn onmiddellijke omgeving om een reeks werken te implementeren. Deze werken, net als het multimediale karakter van een diorama of een opera, reflecteren biodiversiteit. Mijn pogingen om de samenleving door deze crisis heen te helpen kunnen leiden tot verkeerd gebruikte strategieën, maar zouden ook kunnen leiden tot een echte bijdrage aan een bruikbare oplossing via de kunsten. Dit is een utopische queeste in een apocalyptische omgeving. May the force be with me.