< Terug naar vorige pagina
Publicatie
Religiositeit op mensenmaat. De pragmatisch-humanistische visie van William James als opstap naar de atheïstische religiositeit
Boekbijdrage - Hoofdstuk
Is het noodzakelijk om religiositeit te identificeren met het bovennatuurlijke of met een God?
Valt de religiositeit zodanig te definiëren, dat zij door iedereen op een gelijkaardige manier moet
worden geaccepteerd? Het is de bedoeling om in mijn lezing deze vragen te beantwoorden, met
behulp van de pragmatische visie van William James.
In het kader van deze Filosofiedag over humanismen, zal ik eerst en vooral trachten aan te tonen
dat het pragmatisme van James fundamenteel een humanisme is. Zijn humanisme steunt
voornamelijk op twee grote pijlers, die onderling nauw verweven zijn: ten eerste, de rol van de
mens in zijn theorie over waarheid en betekenis. Ten tweede, zijn bezorgdheid om het in de
filosofie en psychologie steeds te hebben over 'the whole man'; de gehele mens, die zowel
praktische, rationele als ethische en religieuze verzuchtingen heeft.Deze humanistische matrix vinden we terug in James' geschriften over de religiositeit. Wanneer we The varieties of religious experience lezen vanuit die matrix, dan kan er gepleit worden voor een pluraliteit aan religieuze ervaringen, inclusief de atheïstische religieuze ervaring. Dat laatste aantonen, is de uiteindelijke bedoeling van mijn uiteenzetting.
Valt de religiositeit zodanig te definiëren, dat zij door iedereen op een gelijkaardige manier moet
worden geaccepteerd? Het is de bedoeling om in mijn lezing deze vragen te beantwoorden, met
behulp van de pragmatische visie van William James.
In het kader van deze Filosofiedag over humanismen, zal ik eerst en vooral trachten aan te tonen
dat het pragmatisme van James fundamenteel een humanisme is. Zijn humanisme steunt
voornamelijk op twee grote pijlers, die onderling nauw verweven zijn: ten eerste, de rol van de
mens in zijn theorie over waarheid en betekenis. Ten tweede, zijn bezorgdheid om het in de
filosofie en psychologie steeds te hebben over 'the whole man'; de gehele mens, die zowel
praktische, rationele als ethische en religieuze verzuchtingen heeft.Deze humanistische matrix vinden we terug in James' geschriften over de religiositeit. Wanneer we The varieties of religious experience lezen vanuit die matrix, dan kan er gepleit worden voor een pluraliteit aan religieuze ervaringen, inclusief de atheïstische religieuze ervaring. Dat laatste aantonen, is de uiteindelijke bedoeling van mijn uiteenzetting.
Boek: Humanismen. Filosofische beschouwingen over diversiteit en pluraliteit.
Pagina's: 203-213
Aantal pagina's: 10
ISBN:978-90-5487-566-6
Jaar van publicatie:2009
Trefwoorden:Humanisme, Atheïsme, William James, Humanistische matrix, Atheïstische religiositeit