< Terug naar vorige pagina

Project

Altijds vernedert, nochtans De Hooghe. Biografie van Cornelis de Hooghe (1541-1583)

Biografie van Cornelis de Hooghe (1541-1583)

Cornelis de Hooghe (1541-1583) was een van de meest intrigerende kaartmakers van de Lage Landen van de zestiende eeuw. Hij verklaarde heel zijn leven een buitenechtelijk kind van keizer Karel V te zijn, de vader van koning Filips II van Spanje en Margaretha van Oostenrijk.
Ofschoon sommigen De Hooghe als een dwaas of charlatan beschouwen, werd zijn claim bevestigd door de feiten dat hij werkte voor zijn mogelijke halfzuster Margaretha van Oostenrijk en dat ooggetuigen bevestigden dat zijn uiterlijk zo gelijk was aan dat van de keizer, dat niemand aan zijn afkomst twijfelde.

Van De Hooghe’s Belgica-kaart werd lange tijd verondersteld dat deze speciaal was gemaakt voor Ludovico Guicciardini’s beroemde Descrittione di tutti i Paesi Bassi (1567). De Hooghe’s gesigneerde kaart was niet gedateerd en daarom werd aangenomen dat hij, net als het book, uit 1567 zou stammen. Waarschijnlijk is de kaart ouder, aangezien er een ongesigneerde staat aan voorafging, die nooit ingebonden is geweest. Deze kaart werd waarschijnlijk aan het hof van Margaretha van Oostenrijk gebruikt aangezien hij de grenzen weergeeft (zoals de titel vermeldt) tussen Frankrijk en de Habsburgse landen, zoals deze in de vredesonderhandelingen van Cateaau-Cambresis van 1559 zijn overeengekomen. De kaart dateert waarschijnlijk van kort na deze onderhandelingen. Na het vertrek van Margarethe corrigeerde De Hooghe de koperplaat van deze kaart op wens van Guicciardini.

De Hollandia-kaart van De Hooghe is waarschijnlijk de mooiste en rijkst gedecoreerde kaart van zijn tijd, omzoomd door een delicate moresquin rand. Hij draagt de blazoenen van Filips II en stadhouder Willen van Oranje. Hij was bedoeld als een geschenk om de goede relaties tussen beide mannen te onderstrepen. Maar de kaart werd al snel overbodig toen zij het volgende jaar elkaars ergste vijanden werden en Oranje naar Duitsland moest vluchten om zijn leven te redden. Daarop verkocht De Hooghe een hondertal van deze kaarten aan de Antwerpse drukker Plantijn voor de extreem lage prijs van drie en halve stuiver.

Omstreeks 1566 begon De Hooghe te werken aan een vestingboek van kapitein De Marchi, de rechterhand van Margaretha van Parma. Voor deze uitgebreide studie ‘Della Architeturra militare’ (1595) graveerde De Hooghe 114 grote en 52 kleine koperplaten van de plattegronden van denkbeeldige versterkte steden. Hij zag zijn gravures nooit in druk omdat Margaretha van haar halfbroer Filips II het land moest verlaten omdat hij ontevreden was over haar aanpak van de Beeldenstormers. De Marchi nam de meeste platen mee naar Italie, maar om onbekende reden bleven ruim een dertigtal gedeeltelijk afgewerkte koperplaten, bedoeld voor de diverse hoofdstukpagina’s, in het bezit van De Hooghe. Samen met schrijfmeester Clement Perret maakte De Hooghe van deze platen een luxueus uitgevoerd voorbeeldboek van meer dan dertig typen schoonschrift. Dit boek, de Excercitatio, verscheen in 1569. Later verscheen er nog een vereenvoudigde uitvoering van, het Alphabetum.

In 1574 werkte De Hooghe als eerste graveur mee aan de eerste atlas van Engeland en Wales, in gang gezet door Christopher Saxton. Hij maakte hiervoor de kaart van Norfolk. Eveneens in 1574 werd aan De Hooghe gevraagd een kaart van de stad Haarlem te maken. Hij weigerde deze opdracht na een ruzie in de plaatselijke kerk over zijn deelname aan het heilige avondmaal.

In 1567, na een verblijf van enkele jaren te Londen en Ipswich, waar hij zich bezighield met de internationale handel. keerde hij terug naar Rotterdam waar hij met Maritgen Tromper trouwde, een dochter uit een gezeten familie. Er werd gezegd dat hij vier kinderen had, waarschijnlijk twee zoons en twee dochters. De zoons werden later de tamelijk bekende italianiserende schilders Charles en David de Hooch. Vermeldenswaardig is dat Charels (als oudste zoon mogelijk genoemd naar de keizer) zijn kinderen als Alexander en Horatio liet dopen, naar twee zwagers van Margaretha van Parma.

De Hooghe’s leven eindigde triest in 1583, toen hij werd berecht, onthoofd en gevierendeeld vanwege zijn pogingen de Lage Landen weer onder de macht van zijn mogelijke halfbroer, Filips II, koning van Spanje te brengen, in die tijd vermoedelijk de meest gehate man van het land.

 

Datum:5 mei 2015 →  12 jun 2019
Trefwoorden:Cornelis de Hooghe, 1541-1583, Cornelius Hogius, Margaret of Parma, Emperor Charles V, King Philip II, Queen Elisabeth I, Eric I, Duke of Brunswick, Farnese family, Francesco de Marchi, Clement Perret, Sixteenth century, Biography, Cartographer, Imperial bastard, smuggler, North Sea Trade, Caligrapher, The Hague, Antwerp, London, Ipswich, Rotterdam, Delft, Revolt, Court of Holland, Decapitation, Italiniate painters, Charles de Hooch, David De Hooch
Disciplines:Geschiedenis
Project type:PhD project