De Ontwikkeling en Impact van Gehechtheid bij Lagereschoolkinderen: Een Cognitieve Script en Leertheorie Benadering

De midden-kindertijd wordt steeds meer beschouwd als een relevant ontwikkelingsfase voor gehechtheid. Desondanks de toename in gehechtheidsonderzoek bij lagereschoolkinderen zijn er nog verschillende hiaten in het begrip van de ontwikkeling en de impact van gehechtheid in deze ontwikkelingsfase. Onderzoek wijst op aanzienlijke verandering gehechtheid in de midden-kinderentijd. Het is echter onduidelijk welke mechanismen deze veranderingen kunnen verklaren. Aangezien er veel ontwikkelingsveranderingen in gehechtheid in de midden-kindertijd is het belangrijk om de impact van gehechtheid te onderzoeken. Het huidige proefschrift heeft als doel om de ontwikkeling van gehechtheid en de impact ervan verder te onderzoeken. We benaderen gehechtheid als een cognitief script over zorgervaringen (i.e., het secure base script) dat ontwikkelt door conditioneringsprocessen die beïnvloed worden door neurobiologische veranderingen. Onderzoeksdoelstelling 1 onderzoekt veranderingen in de cognitieve organisatie van secure base script kennis tijdens de overgang van de midden-kindertijd naar de vroegere adolescentie. Resultaten wijzen op een verandering in de organisatie van secure base script kennis waarbij secure base script kennis initieel rudimentair is en daarna genuanceerder en meer uitgewerkt wordt. Om inzicht te krijgen in processen die verandering en stabiliteit in gehechtheid kunnen onderzochten we in een leerexperiment of vertrouwen kan veranderen wanneer zorg toeneemt of afneemt (onderzoeksdoelstelling 2). Daarnaast gingen we na of initieel aangeleerd vertrouwen opnieuw opgeroepen kan worden door veranderingen in de leercontext. Resultaten suggereren dat vertrouwen kan veranderen wanneer zorg toeneemt of afneemt en opgeroepen worden door veranderingen in fysieke of temporele context. Om individuele verschillen in gehechtheidsontwikkeling beter te begrijpen onderzochten we of de link tussen zorg en gehechtheid afhankelijk was van individuele verschillen in neurobiologische processen die betrokken zijn gehechtheidsleren (onderzoeksdoelstelling 3). Kinderen die gevoeliger zijn voor beloning vertoonde een snellere toename in vertrouwen wanneer zorg toenam en een tragere toename wanneer zorg afnam. Het verband tussen zorg en afnames in angstige gehechtheid was zwakker voor kinderen die een sterkere toename in cortisol vertoonde bij blootstelling aan stress. Deze bevindingen suggereren dat individuele verschillen de neurobiologische substraten van gehechtheidsleren een invloed hebben op de mate waarin kinderen hun gehechtheid beïnvloed wordt door zorgervaringen. Tenslotte onderzochten we de beschermende effecten van secure base script kennis tegen de impact van een stressoren in de gezinscontext op gedragsproblemen (onderzoeksdoelstelling 4). Resultaten suggereren dat secure base script kennis de impact van een stressoren in de gezinscontext op gedragsproblemen kan verminderen.