< Terug naar vorige pagina

Project

Het reduceren van de CO2- en milieuvoetafdruk van het gebouwenbestand door geclusterde renovatie. Het residentiële gebouwenbestand van Leuven als casestudy

De renovatiegraad van de Belgische woningen is momenteel te laag om de vooropgestelde Europese klimaatdoelen te behalen. In dit doctoraatsonderzoek wordt een nieuwe methode gezocht om de renovatie-efficiëntie en de renovatiebereidheid te verhogen. Groepsrenovaties bleken in het verleden hiervoor een uitstekende oplossing. Deze worden momenteel echter enkel toegepast in uniforme woonwijken, waardoor het merendeel van het Belgische gebouwenbestand niet in aanmerking komt.

In dit onderzoek wordt bij het identificeren van mogelijke groepsrenovatieprojecten niet naar visuele gelijkenissen gekeken, maar naar gelijke renovatienoden met als doel veel meer opportuniteiten voor groepsrenovatie te identificeren. Op basis van een GIS-databank worden clusters van gebouwen met gelijkaardige renovatienood bepaald. Deze hebben eenzelfde bouwperiode, typologie, massa en U-waarde categorie voor de verschillende schildelen. Deze clusters worden vervolgens geëvalueerd op basis van hun densiteit om deze met het grootste potentieel te selecteren. Vervolgens wordt het reductiepotentieel van de milieu-impact door renovatie bepaald. Verschillende mogelijke schilrenovaties worden geëvalueerd met een levenscyclusanalyse.

Elk van deze stappen wordt toegepast op de stad Leuven, welke met hun doorgedreven klimaatprogramma een uitstekende casestudy is. In het kader van het burgemeesterscovenant worden de operationele CO2-eq. emissies van de stad reeds gemonitord. Deze cijfers worden in dit onderzoek gebruikt om de berekende impactreducties van de renovatiemaatregelen te valideren. Er wordt nagegaan welke invloed het renoveren van één of meerdere clusters kan hebben op de emissies van de stad. Hieruit blijkt dat rijwoningen gebouwd tussen 1946-1970 met ongeïsoleerde wanden, slechts licht geïsoleerde daken, slecht geïsoleerde vloeren en modern schrijnwerk het hoogste reductiepotentieel hebben in dit gebouwenbestand. Door het isoleren van ongeïsoleerde daken en wanden kunnen de grootste impactreducties gerealiseerd worden.

Met deze methodologie werden 13 clusters van gebouwen met een gelijkaardige renovatienood geïdentificeerd, die op hun beurt werden opgesplitst in 122 sub-clusters. Deze clusters representeren 22,2% van het gebouwenbestand en 54 van deze sub-clusters hebben een groot potentieel voor groepsrenovatie. Met behulp van schilrenovaties van alle 122 sub-clusters kunnen de CO2-eq. emissies van huishoudens gereduceerd worden met 5,24 tot 10,29 %, in functie van de materiaalkeuzes en oppervlaktebenadering. Hierbij worden zowel de reducties omwille van energiebesparing als de stijging omwille van de extra materiaalimpact meegenomen. Hieruit kan geconcludeerd worden, dat met enkel schilrenovaties de klimaatdoelen van de stad niet zullen gehaald worden. Een totaalaanpak is nodig waarbij ook de gebouwinstallaties en hernieuwbare energie worden meegenomen.

De belangrijkste beperking tijdens dit onderzoek is de beperkte beschikbaarheid van gegevens over het bestaand gebouwen bestand. Ontbrekende gegevens werden in dit onderzoek aangevuld met verschillende data verrijkingsmethodes (o.a. machine learning algoritmes, GIS-tools en top-down toewijzingen). Bijgevolg moeten deze ingeschatte data vervangen worden door correcte gegevens éénmaal de methodiek in dit onderzoek ingezet wordt om geclusterd te renoveren.

De vernieuwing van dit onderzoek ligt in het combineren van verschillende bestaande methoden: dataverrijking, building stock modelling, clusteren, levenscyclusanalyse en de validatie ten opzichte van de klimaatdoelstellingen. Deze methodologie kan projectontwikkeling stimuleren en kan dus zo beleidsondersteunend werken aangezien er nieuwe opportuniteiten voor groepsrenovatie geïdentificeerd kunnen worden.

Datum:1 aug 2018 →  21 okt 2022
Trefwoorden:Renovation, Environmental impact assessment, Building Stock Modelling
Disciplines:Ingenieurswetenschappen in de architectuur, Architectuur, Architecturaal design, Kunststudies en -wetenschappen
Project type:PhD project