BIOPTIMAL@WORK: Duurzaam telen in container en volle grond via lokale additieven met verhoogd microbieel leven als werkbare en implementeerbare innovatie voor siertelers. (BIOPTIMAL@WORK)

Centrale onderzoeksvraag/doel

In de sierteeltsector krijgt het vrijwel exclusieve gebruik van veen als teeltsubstraat meer en meer kritische aandacht van de maatschappij, wegens niet duurzaam want, een fossieke grondstof. Voor de vollegrond-sierteelt komt daar nog bij dat men als koolstofbron en bodemverbeteraar met een enge basis zit; men gebruikt momenteel voornamelijk stalmest. Siertelers worden verplicht om ook qua gewasbescherming te veranderen: ze moeten IPM (integrated pest managment) gaan toepassen, zoals bv. door commercieel beschikbare micro-organismen te gebruiken. Dit 4-jarig project BI-O-PTIMAL-at-WORK werkt aan een geïntegreerd traject om siertelers kwalitatief hoogstaande producten te kunnen laten produceren, die milieuvriendelijker en residu-armer geteeld zijn. Het gaat dus over een transitie weg van veen en stalmest, en waarbij tegelijk beter gebruik wordt gemaakt van beschikbare gunstige micro-organismen. Belangrijk is dat er een intensieve open samenwerking doorheen de hele waardeketen wordt opgezet.

Onderzoeksaanpak

De samenwerking waarvan sprake is een must omdat bodemverbeterende middelen en witveenvervangers echt op maat van een specifieke sierteelt moet worden gebracht, zowel qua product zelf als qua productinformatie. We bevragen welke ervaringen de telers hebben met micro-organismen (hun stilzwijgende kennis of tacit knowlegde) en we wenden die informatie aan als feedback naar de producenten van nieuwe substraten. We zetten in op een totaalaanpak, waarbij zowel aspecten van substraatkwaliteit, bodemkwaliteit en nutriëntenefficiëntie, biocontrole en teeltaanpassing aan bod komen. Ten slotte bekijken we of beheerresten en composten de efficiëntie van commercieel beschikbare micro-organismen kunnen verhogen door als kolonisatie-omgeving te fungeren.

Relevantie/Valorisatie

Tijdens eerdere projecten hebben de betrokken onderzoekers al aangetoond dat compost en beheerresten goede witveenvervangers kunnen zijn voor de containerteelt en goede bodemverbeteraars voor vollegrondstoepassingen. Ook het potentieel van een specifieke microbiologie die plantversterkend werkt en ziekteweerbaarheid verhoogt, is al eerder verkend. De logische stap in dit project is dus om specifiek in de sierteelt een aantoonbare verduurzaming te bewerkstelligen door een optimaal werkende microbiologie van het teeltsubstraat of de bodem, waarin het veen is vervangen door lokale en duurzame compost en lokaal beschikbare beheerresten (vb.plagsel uit heidegebieden). We verwachten dat dit leidt tot een lager gebruik van gewasbeschermingsmiddelen en minder verliezen van nutriënten. Door proactief in te spelen op de steeds strenger wordende duurzaamheidsvereisten draagt het project bij tot een kwalitatief hoogstaand sierteeltproduct, dat sterk in de internationale markt staat. Kosten door ziekten, niet-effectieve behandelingen en normoverschrijdingen worden wellicht verminderd en dat genereert een economische meerwaarde. We plannen toelichtingen aan telers over onze geoptimaliseerde teelt- en bemestingsmethoden via het netwerk Bio-optimaal Telen, een innovatieve adviesdienst rond veenvervangers, biocontrole producten en geoptimaliseerde bemestingsadviezen.

Onderzoekers

Steffi Pot (KUL) – Duurtijd: 01/09/2019 – 30/09/2022

Karen Vancampenhout (KUL) – Duurtijd: 01/10/2018 – 30/09/2022

Jane Debode (ILVO) – Duurtijd: 01/10/2018 – 30/09/2022

Bart Vandecasteele (ILVO) – Duurtijd: 01/10/2018 – 30/09/2022

Fien Amery (ILVO) – Duurtijd: 01/10/2018 – 30/09/2022

Ilse Delcour (PCS) – Duurtijd: 01/10/2018 – 30/09/2022

Project partners

KU Leuven

ILVO (Plant)

PCS

Financiering

VLAIO

Publicaties

Pot, S., De Tender, C., Ommeslag, S., Delcour, I., Ceusters, J., Vandecasteele, B., Debode, J., and Vancampenhout, K. (2022) Elucidating the microbiome of the sustainable peat replacers composts and nature management residues. Frontiers in Microbiology. 13:983855. https://doi.org/10.3389/fmicb.2022.983855

Pot, S., De Tender, C., Ommeslag, S., Delcour, I., Ceusters, J., Vandecasteele, B., Debode, J., and Vancampenhout, K. (2022) Suppression of Phytophthora on Chamaecyparis in sustainable horticultural substrates depends on fertilization and is linked to the rhizobiome. Phytobiomes journal. Advance online publication. https://doi.org/10.1094/PBIOMES-05-22-0029-R

Pot, S., De Tender, C., Ommeslag, S., Delcour, I., Ceusters, J., Gorrens, E., Debode, J., Vandecasteele, B., and Vancampenhout, K. (2021) Understanding the Shift in the Microbiome of Composts That Are Optimized for a Better Fit-for-Purpose in Growing Media. Frontiers in Microbiology. 12:643679. https://doi.org/10.3389/fmicb.2021.643679

Vandecasteele, B., Pot, S., Maenhout, K., Delcour, I., Vancampenhout, K., and Debode, J. (2021). Acidification of composts versus woody management residues: Optimizing biological and chemical characteristics for a better fit in growing media. Journal of Environmental Management. 277: 111444. https://doi.org/10.1016/j.jenvman.2020.111444

Pot, S., De Tender, C., Ommeslag, S., Delcour, I., Ceusters, J., Gorrens, E., Debode, J., Vandecasteele, B. and Vancampenhout, K. (2021). Shifts in the microbiome of management residues that are optimized for a better fit in growing media. Acta Horticulturae. 1317, 107-114. https://doi.org/10.17660/ActaHortic.2021.1317.13

Pot, S., Cordaro, T., Vandecasteele, B., Blindeman, L., Vancampenhout, K., Heungens, K., Debode, J. and Delcour, I. (2021). Development of a bioassay for Verticillium dahliae in potted Chrysanthemum. Acta Horticulturae. 1317, 369-378. https://doi.org/10.17660/ActaHortic.2021.1317.43

Amery, F., Vandecasteele, B., Delcour, I., Pot, S., Cordaro, T., Debode, J., Tavernier, J. and Vancampenhout, K. (2021). Nature conservation management residues as alternative for farm yard manure: effects on nutrients, carbon and disease suppression. Acta Horticulturae. 1317, 231-238. https://doi.org/10.17660/ActaHortic.2021.1317.26

Vandecasteele, B., Van Loo, K., Amery, F., Delcour, I., Pauwels, E., Gorrens, E., Ceusters, J., Vancampenhout, K. and Debode, J. (2021). Peat replacement by composts, plant fibers or management residues: a preliminary classification of methods for stability assessment. Acta Hortic. 1305, 333-340. https://doi.org/10.17660/ActaHortic.2021.1305.45