Contrastieve onderwerpen in het Frans: een kwantitatieve corpusanalyse

In het Frans kunnen contrastieve onderwerpen op verschillende manieren gemarkeerd worden. In deze doctoraatsthesis focussen we op: (i) preverbale subjecten gemodificeerd door contrastieve bijwoorden zoals par contre, au contraire 'daarentegen' (Jean, par contre, est parti 'Jean, daarentegen, is vertrokken'), (ii) preverbale subjecten gevolgd door een emfatisch pronomen (Jean, lui, est parti 'Jean, hem, is vertrokken' (letterlijk)), en (iii) preverbale subjecten gevolgd door een emfatisch pronomen dat geïntroduceerd wordt door quant à 'wat betreft' (Jean, quant à lui, est parti 'Jean, wat betreft hem, is vertrokken' (letterlijk)).

Terwijl (i) al uitvoerig bestudeerd werd, werden (ii) en (iii) nog niet in detail geanalyseerd. Bovendien werden de drie constructies nog nooit vergeleken.

Deze doctoraatsthesis bestaat uit een kwantitatieve corpusanalyse van deze drie markeerders in verschillende registers: semi-formeel gesproken Frans (interviews), informeel geschreven Frans (online discussieforum), semi-formeel geschreven Frans (regionale krant) en formeel geschreven Frans (nationale krant). We tonen aan dat de alternatie tussen deze markeerders en hun syntactische positie geconditioneerd worden door de specifieke kenmerken van het subject en de markeerder, alsook door het register. Daarnaast is er in gesproken Frans een interactie tussen het gebruik van een contrastief bijwoord, dat expliciet het contrast aanduidt, en prosodie, die gebruikt wordt om de scope van het contrastief bijwoord te markeren.