Project
Geünificeerd fysica-gebaseerd model van degradatie van finFETs en nanodraad FETs voor verder dan 7 nm technologieën
De halfgeleiderindustrie volgt de wet van Moore en voert ongeveer elke twee jaar een nieuwe MOSFET technologie in (Engels: Metal Oxide Semiconductor Field Effect Transistor, Nederlands: Metaal Oxide Halfgeleider Veldeffect Transistor). Hoewel oorspronkelijk eenvoudige geometrische transistorverkleining voldoende was om in elke nieuwe generatie een verdubbeling van het aantal transistoren met verhoogde performantie op chip te bekomen, waren innovaties zoals mechanische rek, diëlektrica met hoge k-waarde en metaalpoorten (Engels: metal gates), en vinvormige FETs nodig in de laatste tien tot twintig jaar om de verbetering in performantie verder te zetten. Voor de technologieën voorbij de 5 nm generatie, worden transistoren volledig omhuld door het poortcontact, zoals nanodraad (Engels: nanowire (NW)) en nanoblad (Engels: nanosheet (NS)) transistoren, overwogen. Recent werd ook een vorkblad (Engels: forksheet (FS)) FET architectuur voorgesteld. FS FETs bestaan uit nFETs die verticaal gestapeld worden langs één zijde van een diëlektrische muur en pFETs die verticaal gestapeld worden langs de tegenovergestelde zijde van dezelfde muur. De FS FET architectuur laat toe om de afstand tussen pFETs en nFETs (p-naar-n afstand) te verkleinen en op die manier om logische cellen verder te verkleinen. De reden hiervoor is dat de aanwezigheid van de muur de architectuur meer vergevingsgezind maakt tegenover bepaalde fabricageonnauwkeurigheden die op dit moment de minimale p-naar-n afstand mee bepalen.
Tijdens gebruik verouderen en degraderen transistoren onvermijdelijk. Deze processen zijn gelinkt aan het opladen van bestaande defecten en de vorming van nieuwe defecten in het poortdiëlektricum en aan het grensvlak tussen het kanaal en het diëlektricum. Bij hoge spanning op het afvoercontact (Engels: drain contact) kunnen hoog energetische ladingsdragers grensvlak Si-H bindingen breken. Dit betrouwbaarheidsprobleem wordt degradatie door energierijke ladingsdragers genoemd (Engels: hot-carrier degradation (HCD)) en werd gerapporteerd als een probleem dat steeds meer zorgen baart in de meest recente technologieën. In dit proefschrift bespreken we eerst de geschiedenis en fysica van HCD. De belangrijkste doelstelling van het proefschrift is dan om, gebruikmakend van simulaties, HCD te onderzoeken in NW, NS en FS FETs (= voorbij 5 nm componenten). Als een secundaire doelstelling bestuderen we ook de defecten die gecreëerd worden door energierijke ladingsdragers (Engels: hot-carriers (HCs)) en dit via HC herstelmetingen bij hoge temperatuur. De herstelstudie is relevant voor de modellen die gebruikt worden in HC simulaties en wordt uitgevoerd op planaire componenten in een commerciële 40 nm technologie.
In de HC herstelmetingen bevestigen we het herstel van HCD op chip en dat het herstel beschreven kan worden met het model van Stesmans voor passivatie van Pb-defecten in moleculair H2, in lijn met vroegere studies in de literatuur. We observeren dan dat het herstel afhangt van de spanning op het poortcontact. We voeren ook metingen uit waarbij we meerdere HC belasting- en herstelcycli herhalen op dezelfde component en we ontwikkelen een uitbreiding van het Stesmans model om dit cyclische HC herstel te beschrijven. We vinden dat er geen correlatie is tussen de Si-H dissociatie- en passivatie-energieën en dat de verdeling van de passivatie-energieën van de bindingen afwijkt van een Gaussische verdeling vanaf de tweede herstelcyclus.
In het eerste deel van de HC simulaties bestuderen we welke fysische mechanismen verantwoordelijk zijn voor HCD in elk deel van de (Vg, Vd) spanningsruimte. Hiervoor vergelijken we HC simulaties met gemeten HCD data van een gefabriceerde n-kanaal NW FET. We vinden dat HCD kan gemodelleerd worden zonder rekening te houden met impact-ionisatie (I/I) in de simulaties voor de belastingsconditie Vg > Vd. De degradatie in dit (Vg, Vd) gebied is te wijten aan het ‘meerdere deeltjes’ mechanisme voor het breken van de Si-H binding. Voor Vg < Vd zijn er afwijkingen tussen de gesimuleerde en gemeten HCD wanneer I/I niet in rekening gebracht wordt in de simulaties. Hoewel het resultaat van de simulaties verbetert wanneer de mogelijkheid beschouwd wordt dat gaten gegenereerd door I/I defecten creëren, kon er geen exacte kwantitatieve overeenkomst tussen de simulaties en de metingen bekomen worden voor het belastingsgebied met Vg < Vd.
In het tweede deel van de HC simulaties vergelijken we NS FETs met FS FETs voor de meest zware HC belastingsconditie. Voor beide architecturen vinden we dat I-V-degradatie geïnduceerd door grensvlakdefecten afneemt met toenemende bladbreedte. Aangezien FS FETs breder gemaakt kunnen worden dan NS FETs omwille van hun kleinere p-naar-n afstand, vertonen FS FETs minder HCD wanneer rekening gehouden wordt met de afmetingen van de planning voor de halfgeleiderindustrie.
In het laatste deel van de HC simulaties bestuderen we het effect van energierijke ladingsdragers die vast komen te zitten in de FS FET muur. Aangezien het materiaal dat overwogen wordt voor de muur (nl. SiN) gebruikt wordt als ladingsvangstlaag in niet-vluchtige geheugens, is ladingsvangst in de muur een mogelijk betrouwbaarheidsprobleem. Gebruikmakend van de best mogelijke schatting van de SiN ladingsvangstparameters en rekening houdend met de componentafmetingen uit de planning voor de halfgeleiderindustrie vinden we dat I-V-degradatie door ladingsvangst in de FS FET muur significant kleiner is dan door ladingsvangst in de poortdiëlektrica. Bijgevolg voorzien we niet dat ladingsvangst in de FS FET muur een obstakel zal zijn voor de verdere ontwikkeling van de FS FET architectuur.