Nieuwe behandelingsstrategieën van aorta aneurysmata

Aorta aneurysmata worden gekenmerkt door een focale dilatatie van de aorta tot meer dan 50% van de normale diameter. Het sterftecijfer van deze aandoening blijft jaarlijks stijgen, momenteel is dit wereldwijd 0,3% van alle overlijdens. In het algemeen hebben patiënten geen symptomen tot het ogenblik van een scheur of dissectie. Indien dit optreedt is de mortaliteit heel hoog. De behandeling van aorta aneurysma’s hangt vooral af van de verhouding tussen de natuurlijke evolutie van de ziekte en de risico’s van een operatie. Beide factoren zijn afhankelijk van de grootte van het aneurysma, de lokalisatie en de co-morbiditeiten van de patiënt. In principe is een operatie, open of endovasculair, de enige definitieve behandeling. Een conventionele open operatie heeft een hoger operatief risico dan endovasculaire behandelingen, maar deze minimaal-invasieve opties zijn geassocieerd met slechtere lange termijn resultaten. Daarom is verder onderzoek naar de behandeling van aorta aneurysmata noodzakelijk.

Een goed groot proefdiermodel, met vergelijkbare pathofysiologische kenmerken als menselijke aorta aneurysmata, ontbreekt. Het ontwikkelen van dergelijk model in schapen was het eerste objectief van deze thesis. We toonden aan dat een aantal van de histologische kenmerken zoals inflammatie, dunner worden van de media en verlies van elastine vezels gereproduceerd konden worden. Toch kon met geen enkel van de gebruikte methodes een belangrijke toename in aorta diameter bekomen worden. Verder toonden we aan dat er stabilisatie en zelf regressie van de inflammatie was na het wegvallen van de initiële stimulus. Aangezien er dus geen ideaal diermodel bestaat, moet proefdieronderzoek met de nodige omzichtigheid geïnterpreteerd worden. Onderzoek op patiënten zal dus steeds complementair aan de proefdiermodellen moeten blijven gebeuren.

Bepaalde hydrogels kunnen specifieke kenmerken vertonen na elektrische stimulatie, zoals geometrische veranderingen of het vrijstellen van medicatie. Dit kan toegepast worden in de endovasculaire behandeling van aneurysmata. Op basis van in vitro onderzoek van verschillende types hydrogel, naar hun weerstand tegen bloedstroom, volumeveranderingen en cytotoxische eigenschappen, kon de beste hydrogel geselecteerd worden voor in vivo onderzoek. Dit toonde dat een langdurige occlusie van een arterie kon bekomen worden met enkel milde effecten op de bloedvatwand. Dit zal de ontwikkeling van responsieve hydrogels voor vasculaire doeleinden vooruithelpen.

Het vroegtijdig uitwendig ondersteunen van aneurysmata kan mogelijks aorta complicaties en de nood aan uitgebreide cardiale heelkunde voorkomen. Evenwel zijn er in de literatuur verschillende potentiële nadelen van deze techniek beschreven. Daarom gebeurde een histologische en mechanische evaluatie in hoofdstuk 3. Dit toonde dat het gebruik van macroporeus materiaal leidde tot een volledige integratie van de greffe in de vaatwand. Hierdoor was er een toename van de stijfheid en treksterkte van de ondersteunde vaatwand. Dit is niet zo bij het gebruik van klassieke laag poreuze vaatgreffes. Op basis van deze resultaten worden momenteel nieuwe klinische indicaties geëvalueerd.

In het laatste hoofdstuk werd het effect van compound 21 (C21) op de groei van thoracale aorta aneurysmata nagegaan. Compound 21 is de eerste selectieve angiotensine II type 2 receptor agonist. We toonden aan dat C21 niet effectief was, in de gebruikte dosering, om de toename in diameter van de thoracale aorta te verminderen in een muizenmodel van het Marfan syndroom. Evenwel konden we bevestigen dat sartanen (angiotensine II type 1 receptor blokkers) efficiënter waren in het onderdrukken van deze toename dan ACE-I. We kunnen stellen dat de rol van de AT2R en het renine-angiotensine-aldosterone systeem in de pathofysiologie van aorta aneurysma veel complexer is dan initieel gedacht. Verder onderzoek naar het ontstaan van aneurysmata is noodzakelijk en kan leiden tot nieuwe behandelingsstrategieën. Op die manier zal de behandeling meer doelmatig en patiënt-specifiek kunnen gebeuren.