< Terug naar vorige pagina

Project

Erfgoedbescherming en stedelijke ontwikkeling in China: een bemiddelende rol voor toerisme

Onderzoek naar erfgoedbehoud in ontwikkelingslanden die een tweede golf van urbanisatie doormaken zit in de lift. De stedelijke transformatie die samengaat met deze urbanisatiegolf vormt namelijk een grote uitdaging voor erfgoedbehoud. Urbanisatie leidt regelmatig tot schade, afbraak, wederopbouw en commercialisatie van het aanwezige stedelijk erfgoed. Ondanks deze vaak negatieve rol van toenemende verstedelijking op erfgoedconservering zijn er meerdere stemmen die stellen dat erfgoed en stedelijke sociale, culturele en economische ontwikkeling verenigbaar zijn. In deze visie waarbij erfgoedbehoud en stedelijke ontwikkeling hand in hand gaan, vervult toerisme vaak een belangrijke verbindende functie. De reden hiervoor is dat toerisme een belangrijke drijvende kracht kan zijn voor economische en socioculturele verandering in steden, terwijl toerisme tegelijkertijd ook het potentieel heeft om erfgoedbescherming en –bewustzijn te bevorderen. In de praktijk is de rol van toerisme in erfgoedbehoud en stedelijke ontwikkeling echter complexer dan vaak wordt aangenomen. Erfgoedtoerisme is niet enkel een opmerkelijke maar ook betwiste vorm van toerisme. Dit is vooral het geval in ontwikkelingslanden waar economische motieven het streven naar erfgoedbehoud overschaduwen. De aanname dat toerisme een bemiddelende rol speelt voor erfgoedbehoud bij stedelijke ontwikkeling is dus geen vanzelfsprekendheid en moet verder worden onderzocht.

China is een land waar toerisme in de laatste decennia een steeds belangrijkere invloed heeft op erfgoed en stedelijke ontwikkeling, maar ook een land waar de onderlinge verhoudingen tussen deze sectoren slechts beperkt onderzocht zijn. Dit doctoraatsonderzoek heeft als doel om de verhoudingen tussen erfgoed, stedelijke ontwikkeling en toerisme na te gaan, waarbij de mogelijke verbindende rol van toerisme speciale aandacht krijgt. Het empirisch onderzoek vond plaats bij twee erfgoedsites in Xi’an: de Ming-stadsmuur en de oliemolen van Fengyukou. De twee cases zijn zorgvuldig geselecteerd om hun relevantie, vergelijkbaarheid en complementariteit te waarborgen. De stadsmuur, die in het centrum van Xi’an ligt, heeft sinds 1961 een door de staat beschermde status als materieel erfgoed en wordt sinds een lange tijd beïnvloed door stadsontwikkelings- en toeristische ontwikkelingsprocessen. De oliemolen daarentegen heeft pas sinds 2009 een beschermde status als immaterieel erfgoed op provinciaal niveau. De molen ligt in de snelgroeiende stedelijke buitenwijken. De invloed van toerisme en stedelijke ontwikkeling op het project is hierdoor slechts recent.

Het onderzoek in beide erfgoedsites toont aan dat er drie zogenaamde ‘regimes’ bestaan die elk gekenmerkt worden door een specifiek patroon van erfgoedbehoud, stedelijke ontwikkeling en toerisme. Het laatste regime, dat aanving aan het begin van de 21e eeuw, combineert de drie sectoren in een enkele beleids- en ontwikkelingsagenda. Door deze geïntegreerde agenda kan toerisme in theorie een verbindende rol tussen erfgoed en stedelijke ontwikkeling vormen. In de praktijk zijn er echter duidelijke verschillen tussen de Ming-stadsmuur en de oliemolen van Fengyukou. Toerisme vormt een verbindend element tussen erfgoedbehoud en stedelijke ontwikkeling bij de stadsmuur maar niet bij de oliemolen. De vergelijking tussen beide cases geeft aan dat de lokale visie op het erfgoed, de rol van toerisme in de specifieke ontwikkelingsagenda van de erfgoedsite, en de machtsverhoudingen tussen erfgoedinstanties en lokale overheden in grote mate de mogelijkheden bepalen om door middel van toerisme te bemiddelen tussen stedelijke ontwikkeling en erfgoedbehoud. Samenvattend blijkt dat toerisme een verbindend element kan vormen tussen erfgoedbehoud en stedelijke ontwikkeling maar dat deze bemiddelende rol erg contextafhankelijk is. Verdere inspanningen moeten geleverd worden om te zorgen voor een evenwichtige en duurzame relatie tussen erfgoed, toerisme en stedelijke ontwikkeling.

Datum:1 okt 2012 →  22 dec 2017
Trefwoorden:Heritage conservation, urban development, tourism
Disciplines:Atmosferische wetenschappen, Fysische geografie en omgevingsgeowetenschappen, Atmosferische wetenschappen, uitdagingen en vervuiling, Geomatische ingenieurswetenschappen, Geologie, Economische geografie, Menselijke geografie, Recreatie, vrijetijdsbesteding en toeristische geografie, Stedelijke en regionale geografie, Andere sociale en economische geografie
Project type:PhD project