< Terug naar vorige pagina

Project

SBO DIamond: Diversiteit en informatiemedia: nieuwe instrumenten voor een veelzijdig publiek debat (FWOSBO17)

Diversiteit op het terrein van de informatiemedia is essentieel voor de werking van de hedendaagse democratie. Hoewel in ander onderzoek vaak afzonderlijk belicht, stellen wij onderzoek voor dat drie dimensies van diversiteit in combinatie in de joUrnalistieke praktijk belicht: (1) de diversiteit van onderwerpen of de mate waarin over verschillende nieuwsthema's wordt bericht; (2) de diversiteit van actoren (of. identiteiten) gaat op zoek naar actoren die behoren tot verschillende maatschappelijke groepen (in termen van leeftijd, geslacht, etniciteit, seksuele geaardheid, handicap en klasse); (3) diversiteit aan gezichtspunten of opinies, of blootstelling aan verschillende perspectieven over een onderwerp. Hoewel essentieel, is de diversiteit van informatiemedia momenteel in gevaar. Bedreigingen zijn afkomstig van verschillende samenhangende trends: (1) de concentratie-tendensen in de media met gevolgen voor de media-inhoud; (2) de mogelijkheden dankzij digitale technologieen voor hergebruik en herverdeling van media-inhouden via verschillende kanalen; en (3) mogelijkheden van technologieen om via IP-adressen media-inhoud op specifieke doelgroepen te richten. Bijgevolg is de oude logica die nog wordt gehanteerd om de media te regelen niet langer afdoende. Deze gaat immers van representatieve diversiteit of het proportionaliteitsprincipe, dat ervan uitgaat dat een beperkt aantal media de overgrote meerderheid van de bevolking bereikt. In het licht van een gediversifieerde mediaproductie en een gedifferentieerd publiek, is een nieuw, uitgebreider paradigma nodig waarmee diversiteit kan verkregen en gestimuleerd worden.
Daarom introduceren wij een nieuwe normatieve rationale die we 'responsieve diversiteit' noemen. In plaats van een afspiegeling van de samenleving, gaat het begrip responsieve diversiteit er van uit dat de media een veelzijdige spiegel aan de maatschappij voorhouden, door te wijzen op de kritische functie van nieuwsmedia. In het kader van responsieve diversiteit, zijn journalisten niet a Ileen kritisch ten aanzien van hun bronnen, maar ook, indien nodig, ten aanzien van hun publiek door het uit z'n ideologische comfortzone te halen. Dit kan worden bereikt door middel van dialoog met en tussen nieuwsmediagebruikers. Zodoende krijgt de verbindende functie van responsieve diversiteit gestalte. Op basis van onze empirische bevindingen, zullen we het normatieve begrip 'responsieve diversiteit' verder ontwikkelen, testen en implementeren.
Het wetenschappelijke doel van dit project is het ontwikkelen, onderbouwen, operationaliseren en implementeren van het begrip responsieve diversiteit. De nieuwe rationale voor nieuwsmediadiversiteit zal worden uitgewerkt in het normatieve WP van dit projectvoorstel. Deze normatieve richtlijnen zullen ook worden meegenomen in de ontwikkeling van praktische instrumenten die de uitvoering van responsieve diversiteit zullen ondersteunen naar drie soorten actoren toe: (1) beleidstnakers en toezichthouders, (2) mediaprofessionals en journalisten, en (3) eindgebruikers van media-output en hun vertegenwoordigers.
De kennis die nodig is voor de uitwerking van dit normatieve kader, alsmede voor de ontwikkeling van de praktische instrumenten die de uitvoering ervan (zie valorisatie-WP's) moeten ondersteunen, zal worden gevoed met gedegen wetenschappelijk onderzoek. Dit onderzoek zal worden opgebouwd rond drie belangrijke uitgangspunten, zoals hieronder beschreven:
1. Wanneer we via internet verspreide informatievoorziening mee in ogenschouw nemen, is er meer diversiteit aan media-inhoud dan ooit tevoren, ondanks de aan de gang zijnde ontwikkelingen van mediaconcentratie. De diversiteit van de media neemt over het algemeen toe.
2. Mediaconcentratie kan bijdragen aan meer diversiteit, maar dit zal niet het geval zijn voor politieke of maatschappelijk gevoelige thema's. Diversiteit van het aanbod qua politieke en ideologische thema's in de massamedia neemt af. We analyseren de nieuwsinhoud in het algemeen, maar richten ons bijkomend specifiek op vier prominente en gevoelige nieuwscases: berichtgeving over vluchtelingen, terrorisme, werkloosheid en over diverse identiteiten in de sportjournalistiek.
3. Omdat de media zich in toenemende mate richten op specifieke sociaal-economische en culturele doelgroepen, wordt het gebruik van media-inhoud steeds meer gesegmenteerd. Voor de individuele gebruiker, neemt de diversiteit van het nieuwsgebruik af.


Datum:1 feb 2017 →  31 jan 2021
Trefwoorden:responsive diversity, media diversity
Disciplines:Politieke economie van communicatie, Digitale media
Project type:Samenwerkingsproject