< Terug naar vorige pagina

Project

Het uitgavengedrag van de Europese politieke partijen (2004-2016)

In zijn State of the Union speech van 2017 kondigde Europees Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker nieuwe financieringsregels aan voor Europese politieke partijen en stichtingen. Deze doctoraatsverhandeling focust op deze herziening van het regelgevend kader die in 2018 werd voltooid. Het belangrijkste doel is om de verandering van de regels te verklaren, zowel wat de timing als de inhoud van de herziening betreft.

Na een algemene inleiding in het eerste hoofdstuk van de verhandeling, geeft het tweede hoofdstuk een algemeen overzicht van het financieringsregime voor Europese politieke partijen en stichtingen. De belangrijkste motieven en het proces dat heeft geleid tot de invoering van Europese partijsubsidies in 2004 worden beschreven. Daarnaast wordt ook het meerlagige regelgevend kader uiteengezet: de verschillende regels die van toepassing zijn op Europartijen en -stichtingen, en hoe deze regels geëvolueerd zijn bij de opeenvolgende herzieningen van 2007, 2014 en 2018.

Het derde hoofdstuk vangt aan met een beschrijving van de ontologische en epistemologische positie van het doctoraatsonderzoek, waarbij de nadruk wordt gelegd op het belang van specifieke en context-gerelateerde factoren om politieke ontwikkelingen te verklaren. In navolging daarvan wordt een holistische, case-specifieke strategie gehanteerd die erop gericht is om een exhaustieve verklaring te bieden voor de herziening van de regelgeving. Het hoofdstuk gaat verder met een beschrijving van het analytische en theoretische kader. Het analytische perspectief dat wordt gehanteerd volgt actor-centred institutionalism, dat focust op interacties van doelbewuste politieke actoren waarvan de acties bevorderd of verhinderd worden door de institutionele context. Daarnaast wordt op basis van de bestaande academische literatuur over partijfinanciering en Europese politieke partijen een theoretisch model ontwikkeld dat als leidraad voor de empirische analyse wordt gebruikt.

Hoofdstuk vier omvat een beschrijving van de gebruikte methodologie en dataverzameling. De gebruikte methode is explaining-outcome process-tracing, waarbij de belangrijkste factoren worden achterhaald die hebben geleid tot de herziening van het regelgevend kader. De analyse is gebaseerd op verschillende bronnen: boekhoudingen, wetgevings- en budgettaire documenten, verslagen van vergaderingen, interne nota’s, persverklaringen en -artikels, interviews en veldonderzoek.

Het vijfde hoofdstuk is het eerste van drie analytische hoofdstukken. Hierin worden de inkomsten van Europese politieke partijen geanalyseerd, hoe het subsidiebedrag van de Europartijen en stichtingen wordt bepaald en hoe de subsidies zich verhouden tegenover andere inkomstenbronnen. In het hoofdstuk wordt aangetoond dat de stijgende publieke financiering geleid heeft tot interne budgettaire druk bij de Europese politieke partijen en stichtingen.

Het zesde hoofdstuk handelt over de manier waarop nationale, eurosceptische partijen zich hebben opgesteld tegenover de (invoering van) subsidies voor Europese politieke partijen. Er wordt aangetoond dat deze partijen hun positie hebben gewijzigd van een principieel verzet tegen publieke financiering naar een strategische deelname in het Europees partijsysteem, en er wordt beschreven hoe radicaal-rechtse partijen Europese politieke partijen geïnstrumentaliseerd hebben om hun inkomsten te maximaliseren.

In het zevende hoofdstuk wordt beschreven hoe de ontwikkelingen uit het vijfde en zesde hoofdstuk de belangrijkste pro-Europese partijen ertoe hebben geleid om druk uit te oefenen om de financieringsregels te veranderen. Daarbij wordt het hele besluitvormingsproces geanalyseerd.

Het achtste hoofdstuk tot slot omvat de conclusies. De belangrijkste bevindingen uit de drie analytische hoofdstukken en de (financiële) consequenties van de herziening van de regels in 2018 worden gegeven. Deze bevindingen worden ook geëvalueerd met betrekking tot het gebruikte analytische en theoretische kader. Daarnaast wordt een meer normatieve beoordeling van de regels gemaakt, met voorstellen voor aanpassingen van het huidige regelgevend kader van Europese partijfinanciering. Tot slot worden een aantal suggesties gedaan voor nieuwe paden voor verder onderzoek.

Datum:1 okt 2014 →  30 sep 2019
Trefwoorden:spending behaviour, European political parties, 2004-2016
Disciplines:Sociologie van organisaties en beroepen
Project type:PhD project