Ontwikkeling van een forensische moleculaire klok voor het bepalen van tijdstip en spoor depositietijd

De tijd en datum van een verdacht overlijden zijn twee van de belangrijkste vragen die rechercheurs en onderzoeksrechters stellen aan de forensisch patholoog. Het antwoord op deze vragen biedt immers een bepaald tijdskader waarop het politioneel onderzoek zich kan richten. De huidige technieken voor het bepalen van het tijdstip van overlijden vertonen grote foutenmarges omdat zowel omgevings- als endogene factoren in rekening gebracht dienen te worden. Het meest gebruikte en accurate model is gebaseerd op de rectale temperatuur die afneemt met een snelheid van 1-2 °C/u totdat de omgevingstemperatuur bereikt is. Het 95% betrouwbaarheidsinterval neemt toe naarmate het post mortem interval langer wordt gaande van ±2,8u voor 18u na het overlijden tot ±7u na 28u na het overlijden met een interval van ±4.5u tussenin. Een te groot predictie interval voor het tijdstip van overlijden heeft weinig tot geen nut voor het onderzoek al zijn er momenteel geen middelen beschikbaar om de aangeboden onzekerheid te beperken. Het foutief inschatten van het tijdstip van overlijden kan uiteindelijk leiden tot onterechte veroordelingen en vrijspraken. Het inperken van de foutenmarges voor het bepalen van het tijdstip van overlijden zou bijgevolg een grote impact hebben op politionele onderzoeken wereldwijd.

De interne biologische klok, ofwel het circadiaans ritme, is een 24-uurs patroon dat gesynchroniseerd is met de omgeving. Het beïnvloed interne lichaamsprocessen zoals hormoonregulatie, RNA expressie en lichaamstemperatuur. Circadiaanse biomerkers hebben het potentieel om als forensische klok te fungeren om zo het tijdstip van overlijden te bepalen doordat hun expressie stilvalt na het overlijden. Deze kunnen bijgevolg een unieke momentopname bieden van het exacte moment van overlijden. Zowel het metaboloom, transcriptoom en endocriene merkers zullen geanalyseerd worden in bloedstalen van overleden personen met een gekend tijdstip van overlijden. De bloedstalen worden verzameld van forensische overlijdens, medische autopsies en de spoeddienst (UZ Leuven) met strikte exclusie criteria om personen uit te sluiten met een gewijzigd circadiaans ritme.  Biomerkers met robuuste circadiaanse patronen zullen geïncludeerd worden in een predictie model. Achteraf zal een gerichte RNA-Seq test ontwikkeld worden met enkel de merkers in het predicatie model. De complete analyse (bestaande uit een gelimiteerde set van RNA transcripten, metabolieten en hormonen) zal getest worden op een onafhankelijke test set van overlijdens met een gekend tijdstip van overlijden.