Alternatieve geschillenoplossing en artikel 6 EVRM. Het recht op toegang tot een onafhankelijke en onpartijdige rechter in België vanuit mensenrechtelijk en rechtsvergelijkend perspectief.

Artikel 6.1 EVRM waarborgt het recht op toegang tot een onafhankelijke en onpartijdige rechter.  De centrale onderzoeksvraag is in welke mate systemen van alternatieve geschillenoplossing in burgerlijke zaken verenigbaar zijn met dit recht.  Voor de doeleinden van dit onderzoek, wordt ADR als volgt gedefinieerd: "ADR zijn alle wijzen van geschillenoplossing waarbij een derde partijen begeleidt in een poging om zelf tot een akkoord te komen dat geheel of gedeeltelijk een einde maakt aan hun geschil, zonder dat de derde een akkoord kan opleggen aan partijen".  Arbitrage valt daar dus buiten.

ADR is globaal in opmarks en zowel staten als overheidsrechtbanken "duwen" partijen regelmatig richting ADR.  De redenen daarvoor zijn divers.  Dit kan voortvloeien uit het idee dat ADR één manier is om de"access to justice" van de rechtszoekende te garanderen.  Dit kan echter ook het resultaat zijn van minder lovenswaardige beweegredenen, zoals budgettaire beperkingen.  De ADR-tendens roept ook vragen op en er zijn bepaalde auteurs die stellen dat ADR-mechanismen niet dezelfde waarborgen bieden als overheidsrechtspraak en dat ze het recht op een eerlijk proces ondermijnen.  Dit onderzoek beoogt na te gaan of dat effectief zo is, en spitst zich toe op het recht op toegang tot een onafhankelijke en onpartijdige rechter. 

De volgende vier subonderzoeksvragen helpen daarbij om een antwoord te formuleren op de centrale onderzoeksvraag:

- Vallen ADR-mechanismen rechtstreeks onder het toepassingsgebied van artikel 6.1 EVRM;

- Onder welke voorwaarden kunnen partijen afstand doen van artikel 6.1 EVRM in het voordeel van ADR;

- Onder welke voorwaarden kan een (voorafgaand) beroep op ADR verplicht worden gesteld;

- Hoe ver kan de overheidsrechter die optreedt in het kader van ADR gaan alvorens zijn onafhankelijkheid en onpartijdigheid in het gedrang komt.