Impact van een op mindfulness gebaseerde interventie op het cognitief functioneren en het herstel van veranderingen in de hersenen na chemotherapie

Het overlevingspercentage van kankerpatiënten is aanzienlijk toegenomen wegens eerdere diagnose en verbeterde kankerbehandelingen. Als gevolg hiervan krijgt de kwaliteit van leven na kankerbehandeling de laatste jaren steeds meer aandacht. In het bijzonder is de prevalentie van cognitieve klachten bij kankerpatiënten een belangrijk onderzoeksgebied geworden. Cognitieve veranderingen in verband met behandelingen voor maligniteiten van het centraal zenuwstelsel (CNS) zijn al lang bekend. Echter, toenemend bewijs heeft aangetoond dat behandelingen voor niet-CNS tumoren zowel acute als lange termijn effecten op cognitieve werking kunnen hebben. Vrouwen die bijvoorbeeld voor borstkanker worden behandeld, rapporteren regelmatig problemen met cognitieve processen die geheugen, aandacht en uitvoerend functioneren omvatten. Deze subtiele cognitieve tekorten kunnen een zorgwekkende bijwerking zijn van kanker en de behandeling ervan en kunnen ernstige gevolgen hebben voor de kwaliteit van leven en productiviteit op het werk, waardoor ongewenste directe en indirecte kosten voor patiënten en samenleving worden veroorzaakt. Veel onderzoekers benoemen de incidentie van cognitieve problemen na behandeling, die variëren van 18% tot 78%. Het verloop en de duur van de behandelingsgerelateerde disfunctie is echter grotendeels onbekend. De frequenties zijn hoger kort na de voltooiing van de behandeling. Terwijl bij een groep vrouwen (gedeeltelijk) herstel blijkt na 1 jaar post-chemotherapie, ervaren anderen nog steeds cognitieve disfunctie 10 tot 20 jaar na de behandeling.

In dit project willen we de impact van Mindfulness-Based Intervention (MBI) op het cognitieve functioneren en herstel van veranderingen in de hersenen na chemotherapie onderzoeken. MBI kan cognitieve werking beïnvloeden en verbeteren door middel van verschillende pathways:

1. door symptomen van depressie, angst en stress te verlichten
2. door vermindering van kankergerelateerde chronische vermoeidheid
3. door het induceren van herstel van chemotherapie-geïnduceerde veranderingen in de hersenen. Studies bij gezonde vrijwilligers hebben veranderingen in de zowel hersenfunctie als de structuur aangetoond na MBI, en meer specifiek in het herstel van de witte materie
4. MBI kan een positieve invloed hebben op de dynamiek van het immuunsysteem.

Aangezien MBI een invloed kan hebben op cognitief functioneren via deze vier verschillende trajecten, veronderstellen wij een positieve invloed op het herstel van cognitieve stoornissen na chemotherapie. In dit project zullen we patiënten onderzoeken die cognitieve problemen rapporteren na kankerbehandeling en zullen we neuroimaging markers en cognitieve uitkomsten, evenals inflammatoire biomarkers beoordelen  voor en na een MBI interventie en 3 maanden later.