< Terug naar vorige pagina

Project

Ontwikkeling en evaluatie van een online beslissingshulp voor mannen met gelokaliseerde prostaatkanker tussen 65 en 75

In de traditionele geneeskunde werd verwacht dat de geneesheer een diagnose stelt en op basis daarvan een behandeling voorstelt aan de patiënt. Van de dokter wordt, als specialist, verwacht dat hij de meest geschikte behandelingsoptie kent voor deze specifieke patiënt. In de laatste jaren wijzigt deze traditionele verhouding tussen arts en patiënt. Patiënten zijn mondiger, kritischer en meer zelfbewust. Medisch advies gegeven door de arts, wordt niet onmiddellijk als waar aangenomen maar wordt afgewogen. De meeste ‘postmoderne’ patiënten willen betrokken worden in het besluitvorming en wensen een weloverwogen keuze te maken in samenspraak met hun arts. Opdat patiënten deel uit kunnen maken van het beslissingsproces, hebben ze nood aan begrijpbare wetenschappelijke informatie en ondersteuning gedurende het hele proces van besluitvorming. In het beslissingsproces zal de arts de patiënt inlichten over het bestaande objectieve bewijs zoals behandelingsopties, nevenwerkingen van de behandelingen en de kans op bepaalde neveneffecten. De patiënt geeft op zijn beurt subjectieve informatie over zijn waarden en normen, levensstijl en voorkeuren. Dit subjectieve element speelt een belangrijke rol in de uiteindelijke beslissing. Sommige patiënten zullen bijvoorbeeld minder invasieve behandelingen verkiezen wanneer ze veel belang hechten aan levenskwaliteit wat ten koste kan gaan van de kans op genezing. Anderen kiezen kost wat kost voor de hoogste kans op genezing ongeacht welke neveneffecten dat met zich meebrengt.

In het geval van gelokaliseerde prostaatkanker wordt deze verschuiving in het beslissingsproces duidelijk waargenomen. 20 jaar geleden werd de prostaat onmiddellijk volledig verwijderd wanneer er enkele kwaadaardige cellen vastgesteld werden. Nu worden alternatieve behandelingsmethodes waaronder actieve opvolging, externe bestraling of interne bestraling (brachytherapie) voorgesteld. Elke van deze opties brengt specifieke neveneffecten met zich mee. De behandelingskeuze moet in het geval van gelokaliseerde prostaatkanker mede gebaseerd zijn op de persoonlijke waarden en levensstijl van de patiënt.

Kiezen in overleg is dan ook een gepaste communicatiestijl die ondersteund kan worden via een beslissingshulp.

In dit doctroaatsonderzoek onderzoeken we de bruikbaarheid en het werkelijk gebruik van een web-based beslissingshulp voor patiënten met gelokaliseerde prostaatkanker tussen 65 en 75. In een eerste piloottest bij ex-patiënten bleek dat minder frequente internet gebruikers naast de web-based beslissingshulp nood hebben aan extra materiaal zoals een papieren versie van de beslissingshulp.  Voor frequente internet gebruikers met toegang tot het internet bij hen thuis, kan een web-based beslissingshulp een valabele tool zijn. In de tweede fase bevestigde een implementatiestudie dat de beslissingshulp gebruikt kan worden door ouderen patiënten. Participanten rapporteerden een uitgebreid gebruik van de technologische elementen zoals de individuele aanpasbaarheid en samenvattende tabellen. Het werkelijke gebruik van de web-based beslissingshulp was de kern van dit doctoraatsonderzoek. Web-loganalyses toonden aan dat informatie over de behandelingsopties het meeste en langst bezocht waren. Binnen de relatief homogene groep van participanten is er een grote variatie in gebruik wat de nood aan individueel aanpasbare design van een web-based beslissingshulp bevestigt. Tot slot toonden analyses van de samenvattende tabellen in de web-based beslissingshulp een eliminatieproces van opties aan om tot een behandelingskeuze te komen aan. De opties die het laatste vergeleken werden in de samenvattende tabellen, stemmen overeen met de uiteindelijk behandelingskeuze.  Hieruit kan geconcludeerd worden dat de samenvattende tabellen essentieel zijn voor een web-based beslissingshulp.

Na de beschrijving van deze topics besluit de doctoraatsthesis met beperkingen van het onderzoek en aanbevelingen voor verder onderzoek en voor de praktijk.

 

Datum:1 jul 2010 →  3 apr 2018
Trefwoorden:decision aid, shared decision making, prostate cancer
Disciplines:Sociale verandering, Sociaal werk, Andere sociologie en antropologie, Landbouw, land- en landbouwbedrijfsbeheer, Toegepaste economie
Project type:PhD project