< Terug naar vorige pagina

Project

Karakterisatie van een nieuw exosomaal pad, gesupporteerd door syndecan-syntenine.

Exosomen zijn vesikels met een diameter van ongeveer 50-150 nm (de afmetingen van een virus) die gesekreteerd worden door de cel, en die ontstaan door een proces van 'outward budding'. De (inside/outside) topologie van deze vesikels is dus dezelfde als die van de cel en een virus. Sommige stappen van de gekende mechanismen van het ontstaan van deze vesikels vertonen treffende gelijkenissen met het proces waarop een retrovirus uit de cel vrijkomt. De analogie met virussen gaat zelfs verder. Exosomen spelen een belangrijke rol in de cel-tot-cel communicatie (antigen-presentatie, morfogenese, kanker-gastheer verhouding). Ook in de pathogenese van retrovirale infecties, prion-aandoeningen en neurodegeneratieve aandoeningen (bvb. de ziekte van Alzheimer) (Février en Raposo, 2004, Curr Opinion Cell Biol 16:415-21; Couzin, 2005, Science 308:1862-3). Exosomen kunnen ook geïnternalizeerd worden door ontvangende cellen, en onlangs werd aangetoond dat exosoom-gemediëerde transfer van mRNAs and microRNAs (van de ene cel naar de andere) een mechanisme vormt voor genetische uitwisseling tussen cellen en hun re-programmatie (Valadi et al., 2007, Nat Cell Biol 9:654-9). Nog een bijkomende treffende gelijkenis met virussen. Op gebied van moleculaire mechanismen, blijft relatief weinig geweten over de biogenese van exosomen. Onlangs hebben we aangetoond dat de syndecans, via de membraan-recrutering van syntenine, essentieel zijn voor de secretie van meerdere soorten signaal molecules die heel belangrijk zijn voor het bepalen van de diverse lotsbestemmingen van de cellen in het embryo. Die secretie gebeurt in exosoom-gebonden vorm. Meer nog, zonder syndecan/syntenine wordt een belangrijke klasse van exosomen niet meer gevormd. In huidig project wordt dit nieuw exosomaal pad verder gekarakterizeerd, op moleculair en cellulair niveau. Dit zal niet alleen bijdragen tot een beter begrip van hoe morfogenetische activiteiten tot standkomen, maar wellicht ook meer inzicht verschaffen in de pathofysiologie van de talloze processen die afhangen van het heparan sulfaat. Onder andere, misschien ook een beter inzicht in de 'levensloop' van bepaalde virussen (zoals HIV) die heparan sulfaat nodig hebben of op heparan sulfaat beroep doen om infectief te kunnen zijn.
Datum:1 jan 2009 →  31 dec 2012
Trefwoorden:Molecular cell biology, heparan sulfate, syndecan, syntenin, multi-vesicular endosome, multi-vesicular body, exosome, morphogen
Disciplines:Genetica, Gynaecologie en verloskunde, Moleculaire en celbiologie, Morfologische wetenschappen, Oncologie, Laboratoriumgeneeskunde, Palliatieve zorg en zorg rond het levenseinde, Regeneratieve geneeskunde, Andere basiswetenschappen, Andere gezondheidswetenschappen, Verpleegkunde, Andere paramedische wetenschappen, Andere translationele wetenschappen, Andere medische en gezondheidswetenschappen, Andere biologische wetenschappen, Systeembiologie, Medische biochemie en metabolisme, Biochemie en metabolisme