< Terug naar vorige pagina
Project
Christendom in Egypte.
In mijn doctoraat worden theofore namen namen die een godennaam bevatten of naar een god verwijzen- worden gebruikt om de chronologische evolutie en geografische diversiteit van de Egyptische religie te onderzoeken in de periode van 800 v.Chr. tot 500 n.Chr, wanneer het christendom de belangrijkste godsdienst was geworden.
De focus op persoonsnamen voor de reconstructie van religie kan vreemd lijken. Toch zijn hier twee goede redenen voor. De eerste is dat namen opzettelijk en om bepaalde redenen aan een kind worden gegeven, meestal door de ouders. Dit is zeker waar voor Egyptische namen, aangezien zij voornamelijk bestaan uit kleine zinnen, en dus een letterlijke betekenis hebben. De tweede reden is dat religie zeer aanwezig is in het Egyptische namenbestand. Een groot percentage van de persoonsnamen in de Egyptische samenleving bevat een goddelijk element. Dit kan een theoniem zijn, maar ook een epitheton, of eenheilig dier.
Aangezien een persoonsnaam de waarden van de maatschappij weergeeft die de naamgever heeft gevormd, zijn persoonsnamen gevoelig voor trends. Indien een verandering optreedt in de Egyptische religie, zal dit dus blijken uit de persoonsnamen. Verder was de Egyptische religie geografisch zeer divers. Sommige goden werden vereerd in een bepaald deel van het land, maar werden elders helemaal niet vereerd of zelfsals gevaarlijk beschouwd. Anthroponiemen kunnen daardoor verbonden zijnmet een geografische regio.
Mijn onderzoek wordt uitgevoerd aan de hand van de Trismegistos databank. Dit digitaal platform
verzameltalle gepubliceerde documentaire teksten uit Egypte, gedateerd tussen 800 v.Chr. en 800 n.Chr. Zowel Griekse als Egyptische teksten zijn deel van het bronnenbestand. Zeer veel van deze documenten bevatten persoonsnamen, en deze zijn eveneens opgenomen in de databank. Al deze teksten met hun persoonsnamen, verspreid over een lange periode en samengebracht in een digitaal platform, vormen een werktuig voor statistisch onderzoek. Het religieuze landschap kan gereconstrueerd worden door alle attestatiesvan persoonsnamen die naar een bepaalde god verwijzen te tellen. Zo kande relatieve populariteit van de verschillende goden worden berekend.
De theofore namen worden in twee aparte delen onderzocht. In het eerste deel wordt een typologie opgesteld van de verschillende namen, gebaseerd op hun betekenis. Deze types worden dan besproken, waarbij aandacht wordt besteed aan de grammaticale structuur, de verhouding van het aantal mannen tegenover vrouwen, de goden die voorkomen, en de geografische verspreiding en chronologische evolutie. De Egyptische en de Griekse namen worden apart besproken, ieder in een eigen hoofdstuk. Aan het eindevan ieder hoofdstuk zal een overzicht worden gegeven van de belangrijkste kenmerken van de persoonsnamen in iedere taal. In het tweede deel wordt de geografische verscheidenheid onderzocht aan de hand van de goden die worden vermeld. Hiervoor wordt naar drie verschillende steden gekeken: Memphis, Panopolis en Syene/Elephantine. Telkens geef ik eerst een overzicht van de geattesteerde cultussen -gebaseerd op zowel archeologischeals tekstuele bronnen- waarna ik deze vergelijk met de goden die in de persoonsnamen worden vermeld. Hierbij dient rekening gehouden te worden met reizigers en migranten, wiens namen in het geschreven bestand terecht zijn gekomen, maar die uiteraard typisch zijn voor de regio waaruit dedragers afkomstig zijn. Aan het einde van dit deel worden de drie steden met elkaar vergeleken.
</>
De focus op persoonsnamen voor de reconstructie van religie kan vreemd lijken. Toch zijn hier twee goede redenen voor. De eerste is dat namen opzettelijk en om bepaalde redenen aan een kind worden gegeven, meestal door de ouders. Dit is zeker waar voor Egyptische namen, aangezien zij voornamelijk bestaan uit kleine zinnen, en dus een letterlijke betekenis hebben. De tweede reden is dat religie zeer aanwezig is in het Egyptische namenbestand. Een groot percentage van de persoonsnamen in de Egyptische samenleving bevat een goddelijk element. Dit kan een theoniem zijn, maar ook een epitheton, of eenheilig dier.
Aangezien een persoonsnaam de waarden van de maatschappij weergeeft die de naamgever heeft gevormd, zijn persoonsnamen gevoelig voor trends. Indien een verandering optreedt in de Egyptische religie, zal dit dus blijken uit de persoonsnamen. Verder was de Egyptische religie geografisch zeer divers. Sommige goden werden vereerd in een bepaald deel van het land, maar werden elders helemaal niet vereerd of zelfsals gevaarlijk beschouwd. Anthroponiemen kunnen daardoor verbonden zijnmet een geografische regio.
Mijn onderzoek wordt uitgevoerd aan de hand van de Trismegistos databank. Dit digitaal platform
verzameltalle gepubliceerde documentaire teksten uit Egypte, gedateerd tussen 800 v.Chr. en 800 n.Chr. Zowel Griekse als Egyptische teksten zijn deel van het bronnenbestand. Zeer veel van deze documenten bevatten persoonsnamen, en deze zijn eveneens opgenomen in de databank. Al deze teksten met hun persoonsnamen, verspreid over een lange periode en samengebracht in een digitaal platform, vormen een werktuig voor statistisch onderzoek. Het religieuze landschap kan gereconstrueerd worden door alle attestatiesvan persoonsnamen die naar een bepaalde god verwijzen te tellen. Zo kande relatieve populariteit van de verschillende goden worden berekend.
De theofore namen worden in twee aparte delen onderzocht. In het eerste deel wordt een typologie opgesteld van de verschillende namen, gebaseerd op hun betekenis. Deze types worden dan besproken, waarbij aandacht wordt besteed aan de grammaticale structuur, de verhouding van het aantal mannen tegenover vrouwen, de goden die voorkomen, en de geografische verspreiding en chronologische evolutie. De Egyptische en de Griekse namen worden apart besproken, ieder in een eigen hoofdstuk. Aan het eindevan ieder hoofdstuk zal een overzicht worden gegeven van de belangrijkste kenmerken van de persoonsnamen in iedere taal. In het tweede deel wordt de geografische verscheidenheid onderzocht aan de hand van de goden die worden vermeld. Hiervoor wordt naar drie verschillende steden gekeken: Memphis, Panopolis en Syene/Elephantine. Telkens geef ik eerst een overzicht van de geattesteerde cultussen -gebaseerd op zowel archeologischeals tekstuele bronnen- waarna ik deze vergelijk met de goden die in de persoonsnamen worden vermeld. Hierbij dient rekening gehouden te worden met reizigers en migranten, wiens namen in het geschreven bestand terecht zijn gekomen, maar die uiteraard typisch zijn voor de regio waaruit dedragers afkomstig zijn. Aan het einde van dit deel worden de drie steden met elkaar vergeleken.
</>
Datum:1 mei 2009 → 28 jun 2013
Trefwoorden:Egypte
Disciplines:Geschiedenis
Project type:PhD project