"Crisiswet à la flamande: het nooddecreet"

Crisiswet à la flamande: het nooddecreet 272 TVW 1. De coronacrisis bracht ogenschijnlijk een nieuwe soort wetgevende norm met zich mee, het zogenaamde 'nood-decreet'. Onder die benaming valt een aantal decreten die het Vlaams Parlement in 2020 heeft goedgekeurd om de vermelde crisis te helpen bedwingen. Toch is de term nooddecreet niet helemaal nieuw. Hij werd reeds eerder gebruikt voor het decreet van 17 oktober 2018 houdende afwijkingen op de gewestelijke vergunningsplicht in ge-val van civiele noodsituatie, dat anticipeerde op dreigende energietekorten.' Evenmin als dat vroegere decreet ver-melden de nieuwe decreten de benaming nooddecreet in hun opschrift. Wel hebben hun opschriften gemeen dat ze verwijzen naar een noodsituatie. In deze bijdrage onderzoeken we de draagwijdte van het nooddecreet en trachten we die nieuwe categorie een plaats te geven in het bestaande kader van wetgevende normen. De aandacht gaat in de eerste plaats naar het decreet van 20 maart 2020 over maatregelen in geval van een civiele noodsituatie met betrekking tot de volksgezondheid2(II). Hoewel de algemene bewoordingen van dat decreet niet uitsluiten dat de bepalingen ervan (in de toekomst) tijdens andere gezondheidscrisissen worden aangewend, verwijst de toelichting bij het voorstel van decreet nadrukkelijk naar de uitbraak van het nieuwe coronavirus.3 Aansluitend bekijken we een aantal decreten die voortbouwen op het decreet van 20 maart 20204 (III). Daarnaast zijn er en-kele onderwijsdecreten die ook als nooddecreet worden Post-doc navorser Eenheid Staatsrecht, CORe, Universiteit Hasselt. Hoofddocent Universiteit Hasselt, referendaris Grond-wettelijk Hof. BS 19 oktober 2018, 79629. Zie daarover J. RIEMSLAGH, "Nood(decreet) breekt wet? Coronamaatregelen in het milieurecht", TMR 2020, afl. 3, (304) 305. BS 24 maart 2020, 17682. Zie Voorstel van decreet over maatregelen in geval van een civiele noodsituatie met betrekking tot de volksgezond-heid, Parl.St. Vl.Parl. 2019-20, nr. 245/1, 2-3. Zie decreet 3 april 2020 tot afwijking van diverse bepalin-gen van het Energiedecreet van 8 mei 2009, het decreet van 18 juli 2003 betreffende het integraal waterbeleid, ge-cotirdineerd op 15 juni 2018, en de uitvoeringsbesluiten ervan, en tot dekking van de kosten voor elektriciteitsver-bruik, verwarming of waterverbruik voor de eerste maand van tijdelijke werkloosheid ten gevolge van de coronacrisis, aangemerkt (W).5 Tot slot staan we voor de volledigheid even stil bij de 'crisisdecreten' die binnen de Duitstalige Gemeenschap zijn uitgevaardigd (V). Al die decreten ver-eisen een kritisch onderzoek omdat zij mogelijkerwijs, naar het voorbeeld van de bijzondere machten, de hiërar-chie van de rechtsnormen en de bijbehorende rechtsbe-scherming op de proef stellen (VI). II. Het Vlaams 'nooddecreet' van 20 maart 2020 2. De eerste vraag die rijst is of het Vlaams decreet van 20 maart 2020 geen bijzonderemachtendecreet is. Zowel de federale wetgever als verschillende decreet-en ordon-nantiegevers hebben bijzondere machten verleend aan hun respectievelijke regeringen om maatregelen te nemen in de strijd tegen de verspreiding van het coronavirus (zie hierover de bijdragen van Toon Moonen en Jonas Riem-slagh en van Frédéric Bouhon en Emmanuel Slautsky in dit themanummer). In wezen zijn ook bijzondere mach-ten een vorm van noodwetgeving, bedoeld om een crisis-situatie te beheersen. De Vlaamse decreetgever opteerde ter bestrijding van de coronacrisis-tot op heden-even-wel voor de vermelde nooddecreten waarin de Vlaamse Regering (of de bevoegde minister) evenzeer ertoe wordt gemachtigd om maatregelen te nemen die kunnen afwij-ken van bestaande decretale bepalingen en van de gebrui-kelijke procedures.

Publication year:2020

BOF-keylabel:yes

Accessibility:Closed