Collectieve schuldenregeling : profielonderzoek van personen in de procedure van collectieve schuldenregeling

Sinds de start van de financiële crisis in 2008 is het belang van collectieve schuldenregeling enorm toegenomen. In de statistieken van de Nationale Bank van België wordt er elk jaar opnieuw een stijging vastgesteld in het aantal openstaande betalingsachterstanden. Op het einde van 2015 werden er 547.515 wanbetalingen geregistreerd, wat overeenkomt met een stijging van 4,7% in vergelijking met 2014. Tussen de verschillende kredietvormen onderling zijn er echter aanzienlijke verschillen. Zo stijgt het aantal achterstallige contracten bij de kredietopeningen met 9,5%. Dit terwijl het aantal achterstallige contracten bij zowel verkopen op afbetaling, hypothecaire kredieten en leningen op afbetaling afneemt respectievelijk met 1,9%, 0,9% en 0,7%. Deze tendens is ook in 2016 merkbaar. In januari 2016 werd een totaal van 549.252 achterstallige contracten genoteerd. Dit is opnieuw een stijging van 0,3% in vergelijking met de maand ervoor en maar liefst 4,7% meer dan in januari 2015. Hieruit kunnen we besluiten dat de problematiek van schulden en openstaande betalingsachterstanden nog steeds een actueel onderwerp blijft, zelfs acht jaar na de financieel-economische crisis, die door velen gezien wordt als oorzaak van de stijgingen in openstaande betalingsachterstanden. Eén van de vele hulpmiddelen tegen deze overmatige schuldenlast is de procedure van collectieve schuldenregeling. Terwijl voorheen de beslagrechter bevoegd was voor de collectieve schuldenregeling, vond op 1 september 2007 een overdracht van deze bevoegdheid naar de arbeidsrechtbanken plaats. Deze procedure beoogt enerzijds de overmatige schuldenlast te verhelpen en anderzijds de financiële toestand van de schuldenaar te herstellen. Een collectieve schuldenregeling kunnen we bovendien ook definiëren als een mogelijkheid voor schuldenaar om zijn schulden terug te betalen, terwijl hij en zijn gezin een menswaardig leven kunnen leiden. De procedure streeft dus een evenwicht na tussen de belangen van de schuldenaar aan de ene kant en de belangen van de schuldeisers aan de andere kant. De collectieve schuldenregeling wordt geregeld in de artikelen 1675/2 e.v. Ger. W. Deze bepalingen regelen onder andere de toelatingsvoorwaarden, de diverse stappen in de procedure en de gevolgen van de procedure. In de statistieken van de Nationale Bank van België van 31 december 2015 werden er 97.636 lopende procedures geregistreerd. Slechts in 41,8% van deze 97.636 lopende procedures was er sprake van een aanzuiveringsregeling. In een groot deel van de dossiers werd dus nog geen aanzuiveringsregeling bereikt. Er werden echter maar 15.877 nieuwe aanvragen van verzoekers toelaatbaar verklaard door de rechtbank, wat een daling uitmaakt van 9,5% in vergelijking met 2014. Zelfs zo dit er mocht op wijzen dat de piek in het aantal procedures, na de financieel-economische crisis, achter ons ligt, wijzen de cijfers op de maatschappelijke relevantie van een analyse van het profiel van tot de procedure toegelaten schuldenaars. Deze bijdrage rapport over een onderzoek naar de profielen van personen met overmatige schuldenlast die tot de procedure van collectieve schuldenregeling zijn toegelaten. Het opzet van de studie bestaat erin om enkele typische eigenschappen op te sporen, en aan de hand hiervan een profiel te schetsen van de schuldenaars die beroep doen op de collectieve schuldenregeling. Het onderzoek gebeurde in samenwerking met de arbeidsrechtbank te Gent, waar steekproefsgewijs gegevens uit dossiers van collectieve schuldenregeling werden verzameld. De gegevens werden verder verwerkt en vervolgens gebruikt voor statistische toepassingen. Zo zullen werd onder meer onderzocht welk effect de leeftijd, de burgerlijke stand, het aantal kinderen, het beroep, het aantal schuldeisers en het afbetalingspercentage van de totale schuldenlast hebben op de hoogte van de totale schuldenlast.

Publication year:2017

Accessibility:Closed