Kansengroepen in werk en ondernemerschap

Sinds 1 januari 2005 bestaat er in Vlaanderen een recht op loopbaanbegeleiding voor werkenden. Om erkenning te krijgen – en dus recht te hebben op subsidies – dienen loopbaancentra ervoor te zorgen dat 50% van de mensen die ze bereiken uit een kansengroep komt. Er worden in dit beleid vijf kansengroepen onderscheiden: (1) allochtonen (2) arbeidsgehandicapten (3) oudere werknemers (50+), (4) kortgeschoolden en (5) middengeschoolden. Het bereiken van deze kansengroepen blijkt echter niet eenvoudig. De grens van 50% wordt door veel centra net niet of slechts met veel moeite gehaald. Om te kunnen beoordelen hoe problematisch dit is, lijkt het belangrijk om eerst de keuze voor deze kansengroepen in het beleid rond loopbaanbegeleiding te evalueren. Uiteraard lijdt het geen twijfel dat mensen van allochtone afkomst, mensen met een arbeidshandicap, ouderen, kort- en middengeschoolden kansengroepen zijn op de Vlaamse arbeidsmarkt in het algemeen. Ze hebben het immers duidelijk moeilijker dan gemiddeld om aan werk te geraken; i.e. ze hebben minder kansen op werk. In het kader van loopbaanbegeleiding is de keuze voor het criterium ‘kansen op werk’ om te bepalen welke groepen kansengroepen zijn echter niet zo vanzelfsprekend. Loopbaanbegeleiding in Vlaanderen richt zich immers niet op werkzoekenden, maar op mensen die aan het werk zijn. Het zou dan ook logischer zijn om die groepen die minder kansen hebben eens ze aan het werk zijn, en dus minder kansen in werk hebben, als kansengroepen voor loopbaanbegeleiding te identificeren. Om te kunnen evalueren of de huidige kansengroepen inderdaad ‘kansengroepen in werk’ zijn, en of zij de enige kansengroepen zijn, vult dit onderzoek het begrip ‘kansen in werk’ inhoudelijk in. Op basis van een uitgebreide literatuurstudie werd een lijst opgesteld van criteria die gebruikt kunnen worden om de kansen in werk van mensen aan af te meten. Hierbij werden aparte criteria voor werknemers en voor zelfstandigen geselecteerd. Bij beide groepen werd een onderscheid gemaakt tussen objectieve criteria, i.e. criteria die makkelijk door derden vast te stellen zijn (bv. loon, promotie, afgelegd loopbaanpad), en subjectieve criteria, die gaan over hoe iemand zijn of haar job of loopbaan beleeft (bv. jobtevredenheid, plezier in het werk, psychische vermoeidheid). Daarnaast werd ook vooropgesteld een beter inzicht te krijgen in de ondersteuningsnoden die kansengroepen ervaren en de elementen waarrond loopbaanbegeleiding kan werken om de kansen in werk van kansengroepen te verbeteren. Hiervoor werd, op basis van een literatuurstudie, een algemeen model opgesteld dat de mechanismen blootlegt die de kansen in werk van kansengroepen beïnvloeden. Op basis van deze lijst van criteria en dit algemeen model werden de kansen in werk bestudeerd van de verschillende huidige kansengroepen en de mechanismen die hun kansen in werk beïnvloeden. Er werd vastgesteld dat personen van allochtone origine, personen met een arbeidshandicap en kortgeschoolden duidelijk minder kansen in werk ervaren. Deze drie groepen blijken niet alleen een lagere werkzaamheidsgraad te hebben, ze scoren ook lager dan gemiddeld op de meeste objectieve en subjectieve criteria voor kansen in werk. Bij middengeschoolden en 50-plussers zijn de resultaten minder eenduidig. Toch zijn er ook voor deze groepen goede redenen om hen als een kansengroep te blijven beschouwen. Daarna werden een aantal andere mogelijke kansengroepen bestudeerd, zoals vrouwen, alleenstaande ouders en personen in armoede. Ook deze groepen bleken slechter te scoren op het gebied van kansen in werk. Tot slot werd voor al deze groepen de kansen in ondernemerschap bekeken. Ook op dit vlak bleken kansengroepen zich vaak in een moeilijkere situatie te bevinden dan niet-kansengroepen. De studie werd beëindigd met algemene conclusies over de kansen in werk en ondersteuningsnoden van de verschillende groepen en met reflecties over de werking van het huidige beleid en bereik van kansengroepen.

Publication year:2011

Keywords:Kansengroepen, loopbanen, loopbaanbegeleiding

Accessibility:Closed