De geschiedenis van het liberalisme

Het liberalisme is de eerste ideologische stroming in de moderne geschiedenis. De bronnen ervan gaan terug op de Renaissance en de Verlichting. John Locke, Spinoza, Montesquieu, Adam Smith, Voltaire, Cesare Beccaria en Immanuel Kant schreven invloedrijke teksten waarin ze zich keerden tegen het ancien régime en bijdroegen tot de liberale ideologie zoals we die vandaag kennen. Dirk Verhofstadt beschrijft het ontstaan van de eerste liberale partijen in de wereld, de gestage opmars van het liberale denken in de 19de-eeuw met de afschaffing van de slavernij als hoogtepunt, maar ook de ondergang van de liberale democratieën tijdens de eerste helft van de 20ste-eeuw door het opkomende communisme, fascisme en nazisme. In 1947 kwamen liberale vertegenwoordigers uit de hele wereld bijeen in Oxford en stichtten er de Liberale Internationale. In datzelfde jaar werd ook de Mont Pèlerin Society opgericht. Ze zorgden voor een heropleving van het liberalisme tijdens de periode van de Koude Oorlog, de dekolonisatie en de golden sixties. Vanaf de jaren ’80 was het liberalisme bijzonder succesvol met de val van de Berlijnse Muur en de ineenstorting van het communisme als hoogtepunt. Rond het jaar 2000 waren er een record aantal liberale democratieën en leek de strijd tussen de ideologieën voorbij. Het voorbije decennium staat het liberalisme echter weer onder druk door de opkomst van extreemrechtse, nationalistische en populistische politici. De ideologische strijd van de 21ste-eeuw wordt er weer een tussen de open en de gesloten samenleving, tussen het liberalisme enerzijds en het nationalisme, het collectivisme en het populisme anderzijds. Toch is Dirk Verhofstadt optimistisch. Hij beschrijft twaalf ideologische strijdpunten die bepalend zullen zijn voor de toekomst van het liberalisme. Hij roept ook alle liberale krachten op om samen te werken want er is meer dat hen bindt dan dat hen verdeelt. De liberale democratie is superieur aan alle andere samenlevingsvormen. Het beschermt de mens tegen willekeur, uitbuiting en geweld, en laat de hem toe echt vrij te zijn. Maar die vrijheid is niet evident, er moet elke dag opnieuw voor gevochten worden.

Publication year:2017

Accessibility:Closed